7.Sınıf Sosyal Bilgiler 7.ünite Türkiye’de ve Dünyada Barış

7. ÜNİTE

ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER

YURTTA BARIŞ DÜNYADA BARIŞ

www.Evdekihocam.com

Uluslar Arası Kuruluşlar

Uluslararası kuruluşlar, ülkeler arasındaki siyasal, ekonomik,

kültürel ve bilimsel alanlarda iş birliği geliştirmek amacıyla kurulmuştur.

Ülkemiz, dünya çapında söz sahibi olmak ve

barışa katkı sağlamak amacıyla birçok uluslararası kuruluşa üye olmuş; kurulduğu ilk günlerden itibaren komşuları ve

bölge ülkeleriyle barış içerisinde yaşamak istemiştir.

Millî dış politikamız, başta Atatürk’ün belirlediği yurtta ve dünyada barış ilkesi olmak üzere ülkelerin ve devletlerin

tam bağımsızlık, eşitlik ve karşılıklı saygı ilkelerine bağlı

olacak biçimde şekillenmiştir.

Ülkemizin üye olduğu uluslararası kuruluşlar şunlardır:

www.Evdekihocam.com

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (BM)

www.Evdekihocam.com

-Birleşmiş Milletler 1945 yılında kurulmuştur. ABD, İngiltere, Sovyetler Birliği ve Çin’in öncülüğünde kurulan bu örgüt, dünya barışı ve güvenliğini sağlamak için çalışmalar yapmıştır.

-Birleşmiş Milletlerin amaçları arasında;

• Uluslararası ilişkileri pekiştirmek,

• Ekonomik, sosyal, kültürel ve toplumsal sorunlar

konusunda uluslararası işbirliği sağlamak.

• Uluslararası insan haklarının korunmasında uzlaşmacı

bir tavır sergilemektedir.

-Birleşmiş Milletler, dünya barışını ve güvenliğini sağlamak amacıyla kurulmasına rağmen, kuruluşundan günümüze

kadarki dönemde ortaya çıkan savaşlar ve savaşın olumsuz sonuçları karşısında yeterliliği tartışılmaktadır.

www.Evdekihocam.com

KUZEY ATLANTİK ANTLAŞMASI (NATO)

www.Evdekihocam.com

-1949 yılında kurulan NATO, uluslararası siyasi, ekonomik ve önemli alanlarda işbirliğini ve dayanışmayı güçlendirmek için

önemli çalışmalar yapmaktadır.

-Belçika, İngiltere, Kanada, Danimarka, İtalya, Portekiz, Türkiye, ABD, Hollanda gibi devletler NATO’ya üyedir. Türkiye

NATO’ya 1952 yılında girmiştir.

-Dünya barışını korumak için dünyanın birçok yerinde

önemli görevler üstlenmiştir.

www.Evdekihocam.com

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO)

-1946yılında kurulan bu örgüt, verem, çiçek, AİDS, hepatit gibi salgın hastalıklarla mücadele etmektedir.

-1947 yılında Türkiye bu kuruluşa katılmıştır.

www.Evdekihocam.com

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GIDA VE TARIM ÖRGÜTÜ(FAO)

www.Evdekihocam.com

-Dünyadaki doğal kaynakların azalması,

tarımsal üretimin düşmesi, küresel ısınmayla birlikte gelen kuraklıklar bu örgütün kuruluşunda etkili olmuştur.

-Dünyadaki en önemli sorun olan açlığa karşı önemli tedbirler almaktadırlar. Günümüzdeki yoksul ülkelere besin yardımı yapmakta ve

bu yardımları teşvik etmektedirler

www.Evdekihocam.com

TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER İŞ BİRLİĞİ KONSEYİ (TÜRK KONSEYİ)

-Türk dili konuşan ülkeler arasındaki iş birliğini

geliştirmek amacıyla 2009 yılında kurulmuş uluslararası bir örgüttür.

-Üyeleri Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan ve Nahçıvan’dır.

www.Evdekihocam.com

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DÜNYA GIDA PROGRAMI (WFP)

www.Evdekihocam.com

-Doğal afetler, savaşlar veya sivil çatışmalar nedeniyle

açlıkla karşı karşıya kalan insanlara gıda yardımı yapılması amacıyla kurulmuş uluslararası bir örgüttür.

-1961 yılında Birleşmiş Milletlere bağlı olarak kurulmuştur.

www.Evdekihocam.com

İSLAM İŞ BİRLİĞİ TEŞKİLATI (İİT)

www.Evdekihocam.com

-İslam ülkelerinin çıkarlarını korumak ve üye ülkeler arasında iş birliğini geliştirmek amacıyla 1969 yılında kurulmuştur.

AVRUPA KONSEYİ

www.Evdekihocam.com

-Avrupa çapında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla 1949 yılında kurulmuştur.

-Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, bu örgüte bağlıdır.

www.Evdekihocam.com

EKONOMİYE YÖN VEREN KURULUŞLAR

www.Evdekihocam.com

Ülkemizin Üyesi Olduğu Uluslararası Ekonomik Kuruluşlar

Ülkemiz, ekonomik ve siyasal alanlarda güçlü

bir devlet olmak amacıyla komşu devletler ile ekonomik ilişkilerini geliştirmekte; komşu ülkelere makine,

yedek parça, inşaat malzemeleri, tekstil ve tarım ürünleri ihraç ederken komşu ülkelerden petrol, doğalgaz,

tarım ürünleri, çeşitli ham maddeler ithal etmektedir.

Ülkemiz hem komşuları hem de diğer ülkeler ile ekonomik ilişkilerini geliştirmek amacıyla uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapmaktadır.

www.Evdekihocam.com

AVRUPA BİRLİĞİ AVRUPA BİRLİĞİ

www.Evdekihocam.com

Avrupa kıtasında bulunan devletlerin siyasal, ekonomik,

sosyal ve kültürel alanlardaki iş birliğini güçlendirmek

amacıyla 1958 yılında kurulmuştur.

AB, günümüzde 28 üye ülkeden oluşmaktadır.

Ülkemiz, 1959 yılında AB’ye üyelik için başvurmuştur.

www.Evdekihocam.com

G20

G20, dünyanın en büyük ekonomisine sahip 19 ülkeden ve Avrupa Birliği komisyonundan oluşmaktadır. G20’ye

üye ülkeler Türkiye, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Rusya Federasyonu, Avrupa Birliği, ABD, Kanada, Meksika, Arjantin,

Brezilya, Çin Hindistan, Japonya, Güney Kore, Endonezya, Avustralya,

Güney Afrika ve Suudi Arabistan’dır.

www.Evdekihocam.com

EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ TEŞKİLATI

www.Evdekihocam.com

Ekonomik İş Birliği Teşkilatı, üye ülkelerin ekonomik ve kültürel iş birliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur.

Teşkilata üye ülkeler Türkiye, İran, Pakistan Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan’dır.

www.Evdekihocam.com

GELİŞEN SEKİZ ÜLKE D-8

www.Evdekihocam.com

D-8, gelişme yolundaki üye ülkelerin dünya ekonomisi içindeki durumlarını iyileştirmek ve üye ülkeler arasında ticari

ilişkileri geliştirmek amacıyla kurulmuştur.

Türkiye’nin daveti ile İran, Pakistan, Bangladeş,

Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’nın katılımıyla kurulmuştur.

www.Evdekihocam.com

KARADENİZ EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ TEŞKİLATI (KEİ)

www.Evdekihocam.com

KEİ, Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin coğrafi konumlarından ve ekonomik etkinliklerinden üye ülkelerin

yararlanmasını sağlamak amacıyla kurulmuştur.

Ayrıca bu teşkilat, Karadeniz çevresinin barış ve

huzur bölgesi olmasını sağlamaktadır.

AVRUPA KAFKASYA ASYA ULAŞTIRMA KORİDORU (TRACECA)

www.Evdekihocam.com

TRACECA, Karadeniz, Kafkasya ve Orta Asya’da uluslararası ulaşımı geliştirmek amacıyla kurulmuştur.

Kuruluşa üye ülkeler Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Romanya, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan ve Ukrayna’dır

Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP)

TANAP, Azerbaycan doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınmasını amaçlayan boru hattı projesidir. Hattın uzunluğunun 1850

kilometre olması hedefleniyor.

Proje, 12 Haziran 2018 tarihinde açılmıştır.

FARKLI KÜLTÜRLERE KARŞI KALIP YARGILAR

www.Evdekihocam.com

Kalıp yargı, belli bir grup hakkında okunarak ya da başkalarından duyularak elde edilen bilgilerden oluşan genellemelerdir.

Kalıp yargılar, bir grubun üyelerine karşı önceden davranış geliştirmek gibi olumsuz bir yaklaşıma yol açar.

Farklı kültürlerden insanlarla ilgili olarak geliştirilen kalıp yargılar da bulunmaktadır. Kalıp yargı örnekleri:

• Bütün çekik gözlü insanlar Çinlidir.

• Uzun boylu ve sarışın insanların tamamı Kuzey Avrupalıdır.

• Kadınlar her mesleği yapamazlar.

Ön yargı, bir kişi, olay, düşünce, nesne vb. ile ilgili olarak belirli koşul, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş

olumlu veya olumsuz yargılardır. Ön yargıyı peşin yargı, peşin hüküm, peşin fikir olarak da adlandırabiliriz. Ön yargı örnekleri:

• Onun bu işi başarabileceğini düşünmüyorum.

• O bir çocuk, onun elinden hiçbir iş gelmez.

www.Evdekihocam.com

www.Evdekihocam.com

Ayrımcılık, geçerli bir neden olmaksızın kişilerin eylemlerine veya kendilerine mal edilen

 birtakım özelliklerine bakılarak onlara eşit davranmamaktır.

Kalıp yargılardan ve ön yargılardan kurtulmanın en iyi yolu, farklı kültürleri tanımak ve farklılıklara saygı duymaktır.

Empati, bir insanın kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlamasıdır.

Farklı kültürden insanların yerine kendimizi koyarak yani empati yaparak kalıp yargılarımızdan ve ön yargılarımızdan kurtulabiliriz.

 Kalıp yargıların ve ön yargıların fazla olduğu toplumlarda nefret ve düşmanlık artar, farklı kültürlere karşı olumsuz

tutum ve davranışlar ortaya çıkar.

Bu durum, tartışmalara ve çatışmalara yol açar.

www.Evdekihocam.com

KÜRESEL SORUNLAR

www.Evdekihocam.com

Çevre Kirliliği – İnsanın doğaya hakim olma sürecinde hava, su ve toprak kirliliği önemli derecede artmıştır.

– Toprak kirliliğine neden olan bilinçsizce gübreleme ilaçlama ve sanayi kuruluşlarının atıkları topraktaki canlı ve bitkilere zarar vermektedir.

– Bilinçsiz bir şekilde ormanların kesilmesi erozyon ve toprak kayıplarına neden olmaktadır. Bu durum suların kirlenmesine ve tarım topraklarının azalmasına neden olmaktadır.

– Hava kirliliğine neden olan sanayinin gelişmesi ile birlikte fabrikaların açılması, bu fabrikalardan çıkan kimyasal zararlı gazlar, otomobillerden çıkan gazlar insan sağlığını tehdit etmektedir.

Hava kirliliği solunum sistemi hastalıkları ve akciğer

kanserine yol açmaktadır.

– Su kirliliğine neden olan sanayi atıkları, zehirli madde atıkları suda yaşayan canlılara zarar vermektedir.

Türkiye’de bulunan Marmara denizi, Haliç ve İzmir Körfezi’nde

su kirliliği görülmektedir.

Bu kirliliğin nedeni, insanların bilinçsizce bu suları kirletmeleridir.

ÇEVRE KİRLİLİĞİNE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

www.Evdekihocam.com

– Zararlı yakıt kullanımı yerine jeotermal ve güneş

enerjisi tercih edilmelidir.

– Yeşil alanların tahrip edilmesi önlenmeli, ağaçlandırma

çalışmalarına ağırlık verilmelidir.

– Sanayi tesislerinin, verimsiz topraklar üzerine kurulması ve zararlı atıkları arıttıktan sonra doğaya bırakılmalıdır.

– Gübreleme ve ilaçlama konusunda insanlar

bilinçlendirilmelidir.

– Sanayide dönüşümü olan cam, karton gibi maddeler kullanılmalıdır.

KÜRESEL ISINMA

-İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera

etkisi oluşturması sonucunda dünya yüzeyinde sıcaklığın

artmasına küresel ısınma denir.

www.Evdekihocam.com

KÜRESEL ISINMANIN NEDENLERİ:

www.Evdekihocam.com

-Küresel ısınmanın sebebi sera gazlarının gereğinden fazla atmosfere salınarak daha fazla ısının atmosferde tutulmasıdır.

-Dünyanın yüzeyi güneş ışınları tarafından ısıtılıyor.

Dünya bu ışınları tekrar atmosfere yansıtıyor ama bazı ışınlar su buharı, karbondioksit ve metan gazının dünyanın

üzerinde oluşturduğu doğal bir örtü tarafından tutuluyor.

Bu da yeryüzünün yeterince sıcak kalmasını sağlıyor. Ama son dönemlerde fosil yakıtların yakılması, ormansızlaşma,

hızlı nüfus artışı ve toplumlardaki tüketim eğiliminin artması gibi nedenlerle karbondioksit, metan ve diazot monoksit

gazların atmosferdeki yığılması artış gösterdi.

Bilim adamlarına göre işte bu artış küresel ısınmaya neden oluyor.

www.Evdekihocam.com

KÜRESEL ISINMANIN ETKİLERİ

Okyanuslar ısınıyor, Buzullar eriyor, Deniz seviyesi yükseliyor,

Orman yangınları artıyor, Kurak dönemler artıyor, Sulak alanlar kuruyor, Kış sıcaklıkları artıyor, İlkbahar erken geliyor, Bitkiler erken çiçek açıyor, Göç dönemleri değişiyor, Yaşam alanları farklılaşıyor, Hayvan ve bitki türleri yok oluyor, İnsanlar aç kalıyor, Hastalıklar artıyor

KÜRESEL ISINMAYA KARŞI ALINABİLECEK ÖNLEMLER

– Su: Tatlı suyu kirleten kimyasallar kullanmayın.

– Tarım-Gıda: Organik tarımla elde edilen ürünleri tercih edin.

– Temizlik: Temizlik ürünleri alırken doğaya zarar

vermeyen ürünleri tercih edin.

– Enerji: Enerji kaynaklarını tasarruflu kullanın.

– Ulaşım: Toplu taşıma araçlarını kullanın, kısa mesafede yürüyün.

– Ambalaj: Geri dönüşümü olan cam ve kâğıttan yapılanları tercih edin.

– Sağlık: Hastalandığınızda doğru zamanda gerektiği kadar ilaç kullanın

– Kozmetik: Ozon tabakasına zarar veren gazları içeren

kozmetik ürünlerini kullanmayın.

– Zehirli kimyasallar: Sentetik maddelerden yapılmış ürünler yerine doğal ürünlerden yapılmış olanları kullanın.

TERÖR VE SAVAŞ

www.Evdekihocam.com

– Terör; baskı, şiddet ve korku yoluyla siyasi, sosyal ekonomik, hukuki düzeni bozmaya yönelik eyleme denir.

Terör uluslararası barışı tehdit eden önemli bir unsurdur. Terörün temel amaçları içerisinde,

mevcut devlet yönetimini yıpratmak ve devlet otoritesini zayıflatmak vardır.

– Uluslararası çıkar çatışmaları, gruplaşmalar, hammadde ve pazar arayışı,

ekonomik ve siyasi mücadeleler 20. yy’ın başından itibaren başlayan I. Dünya Savaşı’nın nedenleridir.

Bu savaşta milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir. Okullar, evler, hastaneler köprüler yıkılmış, açlık, yokluk ve salgın hastalıklar baş göstermiştir.

– 20. yy’in ortalarına gelindiği zaman II. Dünya Savaşı çıkmış yine milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir.

– Son yıllarda komşu ülkemiz Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle binlerce insan hayatını kaybederken yine milyonlarca insan topraklarını

terk etmek zorunda kaldı

– Görülüyor ki savaş, insan hayatını önemsemeyen, dünya barışını bozan, açlık ve yoksulluk getiren bir olaydır.

Dünyada görülen bu uluslararası sorunları, barışçı yollarla çözmek, bu savaşların kötü sonuçlarına çözüm

getirmek için uluslararası örgütler kurulmaya başlamıştır.

www.Evdekihocam.com