Fen Bilimleri 5.sınıf 4.Ünite 4.Kazanım Isı Maddeleri Etkiler Özeti+Video Anlatımı

4.ISI MADDELERİ ETKİLER

Maddelerin ısı alması sonucu hacimlerinin artmasına genleşme denir.

Maddelerin ısı vermesi sonucu hacimlerinin azalmasına büzülme denir.

Isı alan maddeler genleşirken, ısı veren maddeler büzülür.

5.SINIF TÜM DERSLERİN PAYLAŞILDIĞI WHATSAPP GRUBU İÇİN TIKLAYINIZ

KİTAP ÇEKİLİŞLERİNİN YAPILACAĞI GRUBUMUZA KATILMAK İÇİN TIKLAYINIZ

Katılarda genleşme ve büzülme:

Yazın elektrik direklerindeki teller sıcaklığın artmasıyla genleşerek uzar.

Kışın ise ısı verip büzülürler.

Demir yolu rayları yazın hava sıcak olduğundan ısınarak genleşir ve uzar. Rayların şekillerinin bozulmaması için rayların arasına boşluk (genleşme payı) bırakılır.

Gözlük yapımında da metallerin genleşme ve büzülme özelliğinden faydalanılır. Önce gözlüğün çerçevesi ısıtılıp genişletilir. Daha sonra gözlük camı çerçeveye yerleştirilir. Çerçeve soğutulunca büzülerek sıkışır. Cam çerçevenin içine sıkıca oturtulmuş olur.

Binaların yapısındaki metal iskeletlerde esneme payı bırakılır. Çünkü sıcak havalarda metal malzemeler genleşerek binanın yapısını bozabilir.

Sıkışıp açılmayan kavanoz kapaklarını açmak için kavanozun kapağı sıcak suya tutulabilir. Böylece kapak genleşerek büyür ve kavanoz rahatlıkla açılır.

Elektrikli aletlerin içinde sıcaklık kontrolünü sağlayan termostatlar vardır. Bunların yapımında da maddelerin genleşme ve büzülme özelliğinden faydalanır.

Sıvılarda genleşme ve büzülme:

Sıvılar ısı aldıklarında genellikle hacimleri artar, ısı verdiklerinde genellikle hacimleri azalır. Sıcaklık arttığında termometrenin içindeki sıvı genleşir. Genleşen sıvının hacmi artar. Böylece termometredeki sıvı seviyesi yükselir. Sıcaklık azaldığında termometrenin içindeki sıvıda büzülme gerçekleşir. Büzülen sıvının hacmi azalır. Böylece termometredeki sıvı seviyesi de azalır.

Gazlarda genleşme ve büzülme:

Katı ve sıvılarda olduğu gibi gazlarda da genleşme ve büzülme görülür.

Kışın otomobil lastiklerinin içindeki hava soğuğun etkisiyle büzülür.

Böylece otomobil lastikleri yumuşar. Yazın ise sıcaklığın yükselmesiyle

lastiklerdeki hava genleşir. Böylece otomobil lastikleri daha sert ve şişkin hale gelir.

Sıcak hava balonlarında balon içerisindeki hava ısıtılınca genleşir ve balon yükselir. Isıtma durdurulduğunda balon içerisindeki havanın soğumasıyla büzülme  olur balon alçalır.  

FEN BİLİMLERİ 5.SINIF 4.ÜNİTE 4.KAZANIM ISI MADDELERİ ETKİLER VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ