6.Sınıf Fen Bilimleri 7.Ünite:Elektriğin İletimi                                   

6.SINIF TÜM DERSLERİN PAYLAŞILDIĞI WHATSAPP 1. GRUBU İÇİN TIKLAYINIZ

————————————————————————————–

6.SINIF TÜM DERSLERİN PAYLAŞILDIĞI WHATSAPP 2. GRUBU İÇİN TIKLAYINIZ

————————————————————————————–

KİTAP ÇEKİLİŞLERİNİN YAPILACAĞI GRUBUMUZA KATILMAK İÇİN TIKLAYINIZ

1.İLETKEN VE YALITKAN MADDELER

Günlük hayatımızda Ampulün ışık vermesi, TV’nin çalışması, fırının ısıtması vb. birçok alet için elektrik enerjisine ihtiyaç vardır. Elektrik enerjisinin üretildiği yerler elektrik santralleridir. Üretilen elektrik enerjisi, kablolar yardımıyla evlerimize ulaşır. Ana kablodaki enerji daha ince kablolarla duvar içinden prizlere ve anahtarlara bağlanır. Böylece elektrik evlerimize kadar taşınır.

Maddeler elektrik enerjisini iletme bakımından iki gruba ayrılır.

İletken maddeler: Elektrik enerjisini iyi ileten maddelerdir.

Yalıtkan maddeler: Elektrik enerjisini iyi iletmeyen maddelerdir.

Fırtınalı ve yağmurlu bir günde çakan şimşekle etrafımızın aydınlandığını görürüz ve bir süre sonra gök gürültüsünü duyarız. Normalde yalıtkan özelliğe sahip olan hava, yıldırım ve şimşek gibi doğa olaylarında iletkenlik özelliği kazanmaktadır. Bunun sebebi yıldırım düşmesi ve şimşek çakması sırasında çok yüksek enerji ortaya çıkmasıdır.

İLETKEN VE YALITKANLARIN KULLANIM ALANLARI

 İletken ve yalıtkan maddelerin kullanım alanları oldukça fazladır. Elektrik enerjisi iletiminde kullanılan kablolar, iletken ve yalıtkan maddelerden yapılmıştır. İç kısmında bakır veya alüminyum teller kullanılır. Canlıları elektrik çarpmaması için kablonun etrafı yalıtkan bir madde olan plastikle kaplanır.

Evimizde kullandığımız elektrik ile çalışan TV, buzdolabı, ütü gibi aletler elektrik enerjisi ile çalışır.

Elektrik enerjisinden doğabilecek tehlikelere karşı önlem olsun diye bu aletlerin dışı yalıtkan bir malzeme ile kaplanmıştır. Elektrikli aletlerde en çok kullanılan yalıtkan malzeme plastik, kauçuk ve porselendir. Altın ve gümüş, bakır ve alüminyuma göre daha iyi iletken olmalarına rağmen şehir elektriğinin iletiminde tercih edilmez. Çünkü altın ve gümüş, bakır ve alüminyuma göre daha pahalıdır.

2.ELEKTRİKSEL DİRENÇ VE BAĞLI OLDUĞU FAKTÖRLER

Bir elektrik devresinde ampul sayısı sabit tutularak pil sayısı arttırıldığında ampulün parlaklığı artar.

Pil sayısını sabit tutup ampul sayısını arttırdığımızda ise ampulün parlaklığının azalır.

Bir devrede farklı cins, uzunluk ve kalınlıkta maddelerden yapılmış iletkenler kullanıldığında ampul parlaklığı değişmektedir.

Maddelerin, elektrik enerjisinin iletimine karşı gösterdikleri zorluk elektriksel direnç olarak ifade edilir. Devrede kullanılan iletken telin direnci ne kadar büyük olursa ampul parlaklığı o kadar az olur.

Çamaşır makinesinin kablosu ile cep telefonu şarj aletinin kablosunun kalınlıklarının farklı olduğunu gözlemlemişsinizdir. Çamaşır makinesini çalıştırmak için daha fazla elektrik enerjisine

ihtiyaç duyulduğundan kablosu kalındır yani kablonun elektriksel direnci küçüktür.

Elektrikli araçlar kullanılırken mümkün olduğunca kısa kablo kullanılmalıdır. Örneğin, elektrikli ısıtıcıların kablosu kısadır. İletken telin uzunluğu sabit tutulup dik kesit alanı arttıkça elektriksel direnç azalır.

Ampul: Ampul, vidalı metal bir kısım ve cam bir balondan oluşur. Bu cam balonun içinde filaman adı verilen bir tel bulunur. Bu tel büyük dirence sahip olan tungsten (volfram) metalinden yapılmıştır. Ampul içindeki telin dik kesit alanının küçük, boyunun uzun olması telin direncinin büyük olması için gereklidir. Bu filaman tel, sarmal hale getirilerek ampule yerleştirilmiştir. Telden geçen elektrik enerjisi zorlanır. Telden geçen elektrik enerjisi zorlandıkça tel kızarır ve ışık yayar.

Ampulün içerisinde hava olsaydı tungsten metalinden yapılmış filaman, hava ile etkileşime

girerek yanıp kül olurdu. Bu nedenle ampulün içindeki hava boşaltılarak yerine argon gazı doldurulur. Ampulün içine neon gazı doldurulduğunda ise lamba renkli ışık yayar.